Dünya Kadınlar gününde Dünya Ekonomik Forumunun 2021 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu kadınların dünya genelinde benzer rollerde çalışan erkeklere göre yaklaşık % 37 daha az kazandığını bildirdi. Aynı okullarda okuduğumuz hem cinslerimizle, aynı çabayı göstererek bitirdiğimiz okullarımızdan iş hayatına geçişte iş bulmak için daha zorlandığımızı düşünüyor musunuz ?
8 Mart Dünya Kadınlar gününün üstünden nerede ise bir 10 gün geçti. Her yıl 8 Mart Kadınlar günü sözde kutlanıyor. Aslında bu bile garip değil mi; yılda 1 kere ve 1 gün kutlanılıyormuş gibi yapmak. Peki iş hayatında kadın olmak nasıl birşey iş hayatı o güzel şirketlerimizde “sırf Türkiye değil tüm dünyada” kadına çalışan kadına bakış açısı nedir? Kadınlar iş hayatında neler yaşıyor ve neler ile mücadele ediyor.
Erkek egemen toplumlarda bu böyle oluyor demeyeceğim ben, aslında kadın olmanın bize doğuştan kazandırdığı fakat kökende iş hayatında bizi 1-0 yenik düşüren doğal yeteneklerimizle aslında geriden başlıyoruz diye düşünebilir miyiz?
Bir kere doğum yapmak gibi dünyanın en güzel özelliğine sahibiz bizler, bir küçük varlık dünyaya getirmek ve o varlıkla büyümek, gelişmek, eksik ve fazlalıklarımızı görmek sınırlarımızı tanımak. Fakat her iş görüşmesinde evli değilseniz evlenmeye düşünüp düşünmediğiniz veya evli iseniz çocuk yapmak isteyip istemediğiniz sorulmadı mı hiç veya siz birini işe alırken ne kadar yanlış olduğunu bilseniz de bu soruları sormak istemediniz mi? Zira iş hayatında hamilelik ile başlayan minimum 4 ay (tabii bu Türkiye’deki süre Avrupa’da 1 yıla yakın) ve bazen daha fazlası kesinti iş hayatını oradaki işleyen mekanizmayı da bir süreliğine sekteye uğratmayacak mı? Ya sonrasında süt izinleri ve odağınızın o minik sizden çok şey bekleyen içinizin titrediği bebeğinize geçmesi doğal olarak. Böylece acaba şirketler ya da yöneticiler hadi ben kadın olsam da kendi mi de katayım – böyle çalışan için bu gider gözü ile bakmadık mı- en azında aklımızın ucundan ufacık da olsa geçmedi mi?
Bir de kadınların kadınlara ettiği desem sizin üstünüzde yer alan kadın amirlerinizin kadın figürler ile çalışmak istememesi veya kendini kadın astlarının yanında iyi hissetmemesi mi bu neden ben gerçekten bunun nedenini bilemiyorum. Tek bildiğim açık açık yanında erkekler ile çalışmak istediğini söyleyen kadın yöneticiler tanımadınız mı veya size bir şekilde aşağı çekmek için uğraşan hırsına yenik düşmüş kişiler.
Tepe yöneticileri erkek isteyen şirketlere ne demeli peki eskiden erkek adaylar diye yazarlardı fakat şimdi yazamıyorlar fakat erkek aday tercihleri olan şirketler. Erkeklerin içinde kadın yöneticilerin olmayacağını olamayacağını düşünen, düşünmese bile iç güdüleri ile erkek aday seçen şirketler. Ücret belirlerken nasılsa kocan çalışıyor diye düşünen sanki sizin tüm o zamana kadar kendine kattıklarınız dolayısı ile o işe girmeyi hak ettiğiniz ve karşılığında aldığınız ücret güzellik, kıyafet paranızmış zannedenler.
Yukarıda sözünü ettiğim nedenler bile bir şirkette kadının az para almasına yetmiyor mu? Aynı özelliklere sahip hatta ve hatta kendini daha da geliştirmek adına eğitim almış, hep gündemde kalmak için uğraşan kadınlar erkeklere nazaran daha az ücretler almıyorlar mı? Tüm dünya da böyle değil mi? Tabii ki bunu böyle yapmayan adil ve adalet sahibi, kişiye değil işe ücret veren şirketler yok mu tabii ki var. Fakat sorun şu ki birkaç değil toplu olarak çalışana cinsiyetine bakmadan ücret veren bir çalışma olmalı tüm dünyada.
Peki kadın erkek ücret eşitliği veya cinsiyetsiz ücret elde etmek adına neler yapılmalı? Bunun çözümü de yine patronlardan , biz üst düzey yönetcilerden geçiyor kadın olarak ne kadar kendinizi kanıtlasanız da bu bakış açısını değiştirmek için çaba harcayacak, öncü olacak kişilerden. Empati yapabilen, kişiye cinsiyetsiz bakabilen, kişiye değil yapılan işe ücret verebilen kişiler. Bu kişiler empati yaparken annelerinin, kızlarının da kadın olduğunu hayatta çabaladıklarını unutmadan tarafsız olarak bakabilmeli iş hayatına ve içinde bulundukları şirketlerin ücret politikalarına.
Peki yukarıda bahsi geçen konulardan hiç muzdarip olmadım mı ben bir kadın olarak ve/veya bir kadın yönetici olarak, belki kıyısından köşesinden bana da değmiştir bu durumlar muhakkak. Ücret konusunda en azından cinsiyetçi ücret konusunda ben şanslı olan taraftım herhalde en azından ben böyle düşünüyorum. İşe bakılan, kişiye ve kişi cinsiyetine bakılmayan yerlerde çalıştım. Tabii ki kadın olmanın ön yargıları ile karşılaşmadım mı kimi zaman evet bunu da her iş hayatında yer alan kadın gibi savuşturmayı, mücadele etmeyi gerekirse maalesef erkek gibi davranarak alt etmeyi öğrendim.
Peki yeni iş hayatına girecek olan kızınız, kız kardeşiniz olursa neler yaşamasını neler ile karşılamasını istersiniz veya şöyle diyelim kimseyi kayırmadan cinsiyetsiz şekilde iş hayatında erkek iş arkadaşların ile eşit haklara sahip olmasını, onlarla aynı ücret hakkına sahip olması için nasıl bir yol almak ve arkadan gelenlere de nasıl örnek olmak istersiniz. Yeni nesle yol açmak için neler yaparsınız böylece içinde bulunduğunuz şirketin de yücelmesini sağlarsanız. Asıl konuşulması gereken konu bu bence. Bugünden 5 yıl sonraya şirketinizi kadın çalışma arkadaşlarınız ve ücret politikanız ile nereye taşımak isterseniz bu yolda yürürken neler yapmak istersiniz.
